Polecane letnie drogi wspinaczkowe w Dolomitach (IV do IX-)
Opracowanie dotyczące najładniejszych/najciekawszych letnich dróg wspinaczkowych w Dolomitach w przedziale trudności od IV do IX- (7b). W zestawieniu znajdują się zarówno słynne drogi historyczne jak i współczesne klasyki. Lista stworzona została na bazie wybranych przewodników, materiałów, opinii wielu wspinaczy oraz własnych przejść i obserwacji działań innych. Dodatkowo we wpisie znajdziecie część opisową z komentarzami do poszczególnych rejonów, ścian i dróg oraz (stale dodawane) zdjęcia z wybranych dróg. Ostatnia aktualizacja - 07.2025.
Drogi wypisane zostały z podziałem na rejony/grupy górskie (alfabetycznie, dobra mapa poglądowa TUTAJ, szersza perspektywa TUTAJ), oraz szczyty. Przy nazwie szczytu widnieją wystawy ściany i polecane na niej drogi (w kolejności wg wyceny), przy nazwie drogi orientacyjna wycena w skali UIAA, szacowana jakość asekuracji (skala R/S), długość wspinaczki i wystawa ściany na której droga się znajduje. Dodatkowo wyróżnione zostały pozycje powszechnie uznawana za największe "klasyki" oraz najciekawsze/najpiękniejsze wielowyciągowe linie sportowe. Oczywiście wybór jest subiektywny i wskazuje tylko nieliczne potencjalne cele wspinaczkowe spośród kilku tysięcy linii dostępnych w rejonie.
Co do informacji o drogach - najciekawsze obecnie dostępne przewodniki książkowe to Rockfax i Bernardi oraz Dolomiti New Age i Dolomiten Mehrseillängen (ubezpieczone drogi wielowyciągowe) oraz szczegółowy przewodnik po masywie Selli obejmujący zarówno trady jak i obite wielowyciągi Sella Rock, polecane strony - Planetmountain (wybieramy rejon z rozwijanej listy), Bergsteigen (ustawiamy Gebirge na Dolomiten), Quartogrado (wybieramy rejon z rozwijanej listy), Ramellasergio (Vie in Dolomiti Parte 1 i Parte 2) czy Orme Verticali (spis rejonów u góry).
Lista otwiera się w formacie PDF po kliknięciu w obrazek lub w formacie PNG otwierając grafikę na nowej karcie. Poniżej listy znajduje się część opisowa, zawierająca informacje uzupełniające (warto się zapoznać!) oraz linki do relacji z dróg, które robiłem. Dodatkowo w zakładce Lista dróg (ustawiamy Rejon na Dolomity) można filtrować i sortować wg różnych parametrów, m.in. długości, trudności czy szczytów. W galerii zamieszczam po 1-2 zdjęć z wybranych dróg opisanych na blogu – zdjęcia dodawane są regularnie i umieszczone są w kolejności według dolin i ścian jak na liście.
Uwagi oraz propozycje do aktualizacji listy proszę przesyłać na maila: andrzej@climber.com.pl lub w umieszczać w komentarzach na dole strony.
Tekst uzupełniający do listy przygotowany został w oparciu o powyższą listą i dotyczy tylko dróg w zakresie trudności UIAA IV do IX-. Pod nazwami niektórych dróg znajdują się linki – przekierowania do relacji umieszczonych na blogu.
AVERAU-NUVOLEAU
Malownicza grupa szczytów położona między przełęczami Giau i Falzarego oferuje m.in. sporo popularnych czwórkowych i piątkowych dróg, z których do grona klasyków zaliczają się m.in. Alvera (trudność IV+, asekuracja R1, długość 185m, ściana SW) na Monte Averau czy Filar Zachodni Dallago (V+ R2 200m W) na Torre Anna. Jedną z najciekawszych sportowych dróg wielowyciągowych jest Mamma e Papa (VIII-/6c+ S2 320m SE) na Monte Gusela. Na tej samej, położonej blisko Przełęczy Giau ścianie znajdziemy też m.in. bardzo często powtarzaną drogę Dallago (V R2 270m SW). Inne warte rozważenia linie w masywie to np. Della Vipera (IV+ R2 145m S) na Punta Dallago czy Ghedina (V+ R2 115m E) na Torre Luisa. Na położonym od strony Plan Falzarego Coston d’Averau popularny trad to Komin południowo-zachodni/Camino Sudovest (V R2 235m SW), a drogi obite Corto Maltese (VI+/6a RS2 260mW), Compay Segundo (VII/6b S2 200m W) i Utúlie'n Aurë (VIII-/6c+ RS3 250m W).
BRAIES I FANES
W zlokalizowanym na północnym skraju Dolomitów łańcuchu Braies znajdziemy m.in. piękną i trzymającą klasę historyczną drogę Palfrader (VII- R2 280m S) wyprowadzającą na szczyt Col di Specie. Położony na północ od Corvary masyw Fanes zwraca uwagę przede wszystkim niesamowitą południową ścianą Sass de la Crucs. Znajdziemy na niej m.in. Diedro Mayerl (VI+ R2 315m S) i zaliczane do grona klasyków całego rejonu Grande Muro (VII R2 300m S) lub poza dwoma pierwszymi wyciągami zupełnie niezależna, wyraźnie trudniejsza Diretta Grande Muro (VII+ R2 330m S). Szukający wyzwań zainteresować mogą się słynną linią Mittelpfeiler (VIII R3 300m SW) czy wymagającą i efektowną Wüstenblume (VIII+ R3 400m S). Dodatkowa propozycja to w pełni obita linia na Prato Piazza, Evolution (VII+/6b+ S1 200m SW).
CADINI, CRISTALLO I POMAGNON
Górująca nad Misuriną grupa szczytów i turni Cadini oferuje sporo różnorodnego wspinania. Masyw jest dość złożony, warto więc szczegółowo zapoznać się z jego topografią by uniknąć problemów ze znajdywaniem interesującej nas ściany – dobre opracowanie znajdziemy TUTAJ. Najpopularniejsze w rejonie są drogi o przystępnych (IV-VI) trudnościach, wśród nich największe klasyki to Mazzorana (IV R1 205m S) na Torre Wundt, Comici (V R1 225m NW) na Col de Varda czy Dülfer (V R2 140m SW) na słynnej Turni Diabła (Torre del Diavolo).
Jedna z kompletnie obitych propozycji to świetna płytowa droga Wolkenreise (VII+/6b+ S2 160m W) na Pilastro di Misurina. Podobnie jak na Col de Varda pod ścianę możemy szybko dostać się z kolejki, do tego ze szczytu turni mamy bajeczne widoki na Tre Cime. Na tej samej ścianie znajduje się też historyczna o dużo niższych trudnościach - Mazzorana (IV+ R2 200m W) oraz m.in. częściowa obita Vintage (VII+/6b+ RS2 170m NW) i całkowicie sportowa Aramsamsanna (VIII-/6c+ S1 150m W). Inne propozycje w rejonie to Diedro Mazzorana (IV R1 120m E), Prima Volta di Martina (VI+ RS1 90m E) i w pełni obita Sunnseitn (VIII-/6c+ S1 105m SE) na Monte Popena Basso, Quinz (VI- R1 140m NW) na turni Ultimo Spirito czy Dülfer (V- R2 320m S) na Campanile Dülfer.
W położonym na północ od Cortiny masywie Pomagnon znajdziemy bardzo popularny wśród wspinaczy szczyt Punta Fiames (S) – proponowane drogi na jego południowej ścianie to Dimai (IV+ R2 425m S), wielki klasyk Dolomitów czyli Filar Joriego/Spigolo Jori (V+ R2 500m S) oraz trudna i ciągowa linia ze spitami w trudnościach - Paolo Rodela (VIII RS2 515m S).
CATINACCIO/ROSENGARTEN
W okolicy Schroniska Gardeccia znajduje się jedna z najładniejszych zerw Dolomitów – wschodnia ściana Cima Catinaccio. Wielkim klasykiem jest tutaj Steger (VI- R2 720m E), inną łatwiejszą popularną linią - Rizzi (IV+ war. V+ R2 380m E). Tuż obok, na Punta Emma również znajdziemy piękne i długie drogi – kolejną świetną drogę Stegera (V+ R2 460m SE) czy łatwiejszą Fedele (V- R2 490m SE).
To z czego jednak masyw słynie to słynne Turnie Vajolet – obecność obowiązkowa! Warto zrobić przynajmniej jedną z najczęściej powtarzanych „czwórek” w Dolomitach, Delagokante/Piaz Arete (IV+ RS1 180m SW) na Torre Delago, pięknego ale wymagającego Stegera (VI R2 165m SW) na Torre Winkler czy łatwiejszą drogę Winklera (IV+ R2 240m S) na tej samej turni.
Bardzo ładne sportowe wielowyciągi w okolicy to m.in. Via del Rifugio (VI/5c S1 100m S) na Porte Neigre czy Quelle des Vergessen (VII+ RS2 300m W) i Della Fonte Della Giovinezza (VIII-/6c+ RS2 280m W) na Pala Della Ghiacia.
Na imponującej wschodniej ścianie Roda di Vael (Rotwand) zlokalizowany jest jeden z trudniejszych dolomitowych klasyków, ubezpieczona prawie w całości stałymi hakami droga Moulin Rouge (IX- RS2 450m E).
CINQUE TORRI
Grupa pięciu niewielkich turni położonych w obrębie masywu Averau-Nuvoleau to „Dolomity w miniaturce” i jeden z ich największych symboli. Świetna lokalizacja i łatwy dostęp powodują, że miejsce jest oblegane przez turystów i wspinaczy. Ci drudzy do dyspozycji mają zarówno krótkie drogi wielowyciągowe (tradowe, obite i mieszane) jak i mnóstwo sportowych jednowyciągów. Do wyboru mamy wszystkie możliwe wystawy, dzięki czemu zarówno schowamy się przed Słońcem jak i powspinamy kilka minut po deszczu. Rejon jest więc nie tylko celem w samym sobie ale również świetną opcją przy niezbyt sprzyjającej pogodzie, szybką wizytę lub realizację ciekawej łańcuchówki.
Zdecydowanie najwięcej pięknych dróg w szerokim zakresie trudności i na różnych wystawach znajdziemy na głównej turni grupy – Torre Grande. Najpopularniejsze linie na ścianie południowej to znana z efektownego trawersu pod okapem Miriam (V R1 190m S) oraz biegnąca tuż obok przepiękna i częściowo obita Diretta Dimai (VI+ RS1 170m S). Z tej strony warto zainteresować się też różnorodną i bardzo logiczną drogą ze sportowym pierwszym wyciągiem - Franceschi (VII/6b RS1 120m S) oraz historyczną Direttissimą Scoiattoli (VIII- RS2 130m S), również posiadającą stałą asekurację w dolnej części. Na ścianie południowo-zachodniej znajdziemy z kolei łatwą i bardzo często powtarzaną drogę Delle Guide (IV+ R1 130m SW).
Bardzo efektowna wschodnia ściana oferuje kilka pięknych linii. Absolutny klasyk to prawie w całości wyposażona w stałe punkty Finlandia (VII/6b RS1 110m E), prowadząca najpierw pięknym zacięciem, a potem powietrznymi płytami. Propozycja tradowa to Rysa Dimaiów/Fessura Dimai (VI RS1 120m E), a w całości sportowa – płytowy Columbus (7a S1 160m E). Na stronę północną Torre Grande warto zajrzeć przynajmniej dla kolejnej dolomitowej perełki – prowadzącej wielkim zacięciem drogi Olga (V+ R2 100m NW). Dwie inne propozycje to kompletnie obita przystępna droga Dibona-Nasce (5b S2 130m N) czy posiadająca asekurację mieszaną (obity kluczowy fragment) Armida (VI RS1 100m NW).
Na pozostałych wieżach Cinque Torri znajdziemy przede wszystkim mnóstwo przystępnych (III-V) dróg. Propozycja na Torre Romana to prezentujące się niezwykle elegancko i niezwykle popularne Zacięcie Scoiattoli (IV+ R1 100m N), na Torre Lusy często powtarzany jest Pompanin (IV R1 120m N), na Torre Barancio - Dibona (IV+ R2 120m N), na Torre Quarta Bassa (S) – Dibona (III+/IV S2 65m S) wyposażona mimo niewielkich trudności w stałą asekurację.
CIVETTA
W rejonie znajdziemy jedną z największych ścian w Alpach – północno-zachodni mur Civetty ciągnie się na ponad 3 kilometry i w centralnej części osiąga wysokość ponad 1000 metrów. Zaledwie dwie (najbardziej chyba popularne) propozycje na tej niesamowitej ścianie to Solleder (VI- R2 1300m NW) oraz Philipp-Flamm (VII+ R1 1100m NW).
W obrębie masywu znajdziemy również sporo pięknych turni – jedną z najpopularniejszych jest Torre Venezia, gdzie polecić można m.in. drogę Castiglioni-Khan (IV R2 350m SW) czy jedna z perełek Dolomitów – świetną linię zespołu Andrich/Faè (V+R2 360m SW). Niestety obryw w 2020 roku uszkodził ścianę południową, na której wielkim klasykiem jest Tissi (VI)... Wspinacze bardziej doświadczeni z pewnością zainteresują się też tzw. „wieżą wież” czyli niesamowitą Torre Trieste, gdzie spośród wielu trudnych dróg na pierwszy plan wysuwa się alpejski mega-klasyk, droga Cassin-Ratti (VIII-/VIII R2 905m SE). Inne propozycje to rozwiązująca ścianę południową Carlesso-Sandri (VIII R2 900m S) czy też droga na ścianie zachodniej pozwalająca "łatwiej" zdobyć szczyt - Tissi (VI- R2 670m W).
Jedyna w tym zestawieniu propozycja w sąsiednim do Civetty masywie Moiazza to znana i lubiana droga Decima (V+ R1 305m SW) na Pala delle Masenede.
CRODA DA LAGO
Od strony drogi z Cortiny na Passo Giau łatwo dostępny jest niesamowity północno-zachodni mur Lastoni di Formin, na którym znajdziemy dziesiątki ciekawych dróg. Wybrane propozycje to Gran Diedro (VI R2 275m W) i zlokalizowane tuż obok kapitalne drogi ze stałą asekuracją - Supertegolina (VIII-/6c+ RS2 290m W), Gente di Mare (VIII/7a RS2 350m W), Via Zoe (IX-/7b S2 300m NW) czy Excusez moi... (IX-/7b S2 280m NW). Na położonej w dolnej części muru turni Torrione Marcella na pewno warto zrobić tradowe Paolo Amedeo (V+ R1 265m W) i sportowe, świetne Nikibi (VII+/6b+ S2 300m NW) oraz La Belle Epoque (VII+/6b+ S2 200m W) i Tanja (VIII-/6c+ S2 270m W).
Od strony południowej Lastoni (okolica Forcella Giau) również mamy w czym wybierać – tylko na Spiz de Mondeval znajduje się kilka pięknych linii – tradowy Filar Irene (V R2 235m S) czy Diedro nero (VI R2 270m S), częściowo obite Via del Grattacielo (VII RS2 220m S) oraz kapitalne wielowyciągowe linie sportowe jak Re artu (VII+/VIII-/6c S2 280m S, Love my dogs (VIII-/6c+ S2 280m S) czy Evergreen (IX-/7b S2 180m S) na turni po prawej – wszystkie idealne również na niepewną pogodę.
W głębi masywu znajduje się charakterystyczny łańcuch poszarpanych turni, świetnie widoczny z wielu miejsc w Dolomitach. Dwie piękne historyczne drogi znajdziemy na Campanile Innerkofler - Dallago (V+ R1 245m E) i Rajëta (VI+ R2 225m E), z kolei na położonej najbliżej parkingu Cima Cason di Formin polecić można tradowe Diedro Dallago (IV+ R2 320m NW) czy kompletnie obite Buon compleanno Nat (VIII-/6c+ S1 215m NE).
FANIS i SETSASS
Kilka bardzo popularnych ścian znajdziemy w okolicy Przełęczy Falzarego – bardzo krótkie podejście i słoneczne wystawy sprawiają, że jest to jedno z najbardziej obleganych przez wspinaczy miejsc w Dolomitach. Sporo dróg można robić tuż po deszczu lub jeżeli dysponujemy niewielką liczbą czasu. Na turni Sas de Stria poza jedną z najpopularniejszych czwórek w Dolomitach, Filarem południowym (IV RS1 205m S) warto wspomnieć m.in. o dwóch obitych wielowyciągach - Berge in Flamme (VI/5c RS2 220m E) oraz Ultima Tule (VII+/VIII-/6c S1 220m E).
Na Torre Grande Falzarego przystępne klasyki to Alpini (IV- R2 155m W) oraz Dibona (V+ R1 300m S), znajdziemy tutaj jednak również jedną z lepszych sportowych linii w tych trudnościach w Dolomitach, The Wall (IX-/7b S2 300m S). Na Torre Piccola Falzarego najczęściej powtarzane są: droga Zachodnia/Spigolo Ovest (IV+ R2 115m W), klasyk Comici (V- R1 230m S) czy Diretta Ghedina (V R2 260m SE), coraz większą popularnością cieszy się też ładna i obita Bella e monella (VII-/6a+ S2 255m S).
Propozycja na Torre Lagazuoi to Filar południowy/Constantini (IV R2 150m S), na Lagazuoi Nord – drogi Consiglio (IV+ R2 180m W) oraz Del Drago (V+ R2 330m W). Rozległa ściana Lagazuoi Piccolo oferuje stare piękne drogi jak Giordano (IV- R2 190m W), Del Buco (IV war. V+ R2 260m S), Cengia Martini (V R1 175m W) czy wyróżnione M. Speciale (V+ R2 360m W), jak i świetne sportowe wielowyciągi – np. niesamowicie popularne Orizzonti di gloria (VI+/6a S2 280m S) czy trudniejsze Welli (VII+/6b+ S1 195m S) i Odio la Guerra (VII+/VIII-/6c S2 200m S).
Przenosząc się poza okolicę Passo Falzarego warto wspomnieć o co najmniej kilku ścianach. Na Cima Scotoni znajdziemy jedną z najwspanialszych dróg w Dolomitach, Lacedelli (VIII R1 480m SW) oraz częściowo ubezpieczoną ale wymagającą Hyperscotoni (VIII-/6c+ 450m RS2 450m SW), na Cima del Lago przyjemne zacięcie Dall’Oglio (IV+ R2 350m SW). Bardzo popularna jest Col dei Bos – propozycje tutaj to Filar/Spigolo Alpini (IV RS1 350m W), bardzo popularna Alvera (V+ R2 350m S) oraz Ada (V+ RS1 410m S) i ubezpieczony spitami Gaudeamus (VI/5c RS2 450m S).
Na Punta Alpini ładna czwórka o górskim charakterze to Filar Południowy/Spigolo Sud (IV RS1 235m S), z kolei niesamowite „księżycowe skały” Sasso delle Nove warto odwiedzić dla klasyka jakim jest droga Messnera (V R3 320m S), łatwiejszej Heidi (IV+ R2 350m S) czy obite La Gana tla Pera (VII-/6a+ S2 370m S) i Sonium (VIII/7a RS2 440m S). Na położonej niedaleko Przełęczy Valparola Torre Margherita znajdziemy przystępną i krótką drogę Lorenziego (V R2 125m SE).
Szukając krótkich ale treściwych dróg w pięknej skale warto zainteresować się też sektorem Sass Dlacia położonym tuż przy campingu o tej samej nazwie. Spośród kilkunastu wielowyciągowych linii do najładniejszych zaliczają się m.in. Luna Piena (VII/6b S1 125m W), Chernobyl (VII+/6b+ S1 130m W) i Linea di vita (VIII+/7a+ S1 175m W).
MARMALORE/ANTELAO
Szczyt zwany "Królem Dolomitów" (drugi najwyższy po Marmoladzie) czyli Monte Antelao nie należy do łatwych wspinaczkowych celów. Jedna z propozycji dla chcących się zmierzyć z wyzwaniem to pokonująca jego wielką południowo-zachodnią ścianę droga Betella-Scalco (VI R3 1000m SW).
MARMOLADA
Słynny w całym wspinaczkowym świecie południowy Srebrny Mur Marmolady o długości ok. 2 km i wysokości do 900 metrów oferuje obecnie ok. 200 dróg – wymieniam zaledwie kilka którymi warto się zainteresować. Na Punta Ombretta propozycje to Schwalbenschwanz/Swallow’s Tail (VI R2 850m S), bardzo popularny Don Quixote (VI+, war. VII+ R3 1000m S) i wymagająca Fortuna (VIII R3 1100m S). Na Punta Penia znajdziemy m.in. jedną z najłatwiejszych dróg w masywie – popularnego Tomassona (V R2 750m S) czy zdecydowanie bardziej wymagające Solda-Conforto (VII R2 700m S). Na Punta Rocca w omawianej skali trudności proponowane drogi to przepiękna kombinacja Vinatzer-Messner (VII- R2 1100m S), świetne Gogna (VII R2 1100m S) czy Tempo moderni (VII+ R2 1150m S) oraz największy klasyk masywu, legendarna Droga przez Rybę czyli Attraverso il Pesce (IX- 950m R3 S).
Dla chcących powspinać się komfortowo (spity) z pieknym widokiem na południową Marmolady polecam położoną naprzeciwko ścianę Monta La Banca z drogami Su e giu (VII-/6a+ RS1 350m SW) czy Flora Alpina (VIII-/6c+ S3 280m SW). Inna sportowa (choć rzadko obita) propozycja w okolicy to Occhi d’Acqua (IX-/7b S3 210m S) na Torre del Formenton.
PALA DI SAN MARTINO
Dla wspinaczy jednym z najbardziej interesujących miejsc do działania jest północna ściana Cima della Madonna, na której koniecznie warto zainteresować się jedną z najładniejszych dróg w Dolomitach o tych trudnościach - Spigolo del Velo (IV+ war. V+ R2 430m NW) czy świetny sportowy wielowyciąg Gancetto Felice (VII/6b S2 400m N). Propozycja na Sass d'Ortiga (SW) to elegancja linia Scalet–Bettega (V+ R2 500m SW). W masywie znajdziemy też najdłuższą drogę w całych Dolomitach biegnącą północnym filarem Monte Agner - Nordkante (VI+ R2 1900m N), pokonywaną najczęściej z biwakiem.
PUEZ ODLE
Na pięknej południowej ścianie Sas Ciampac znajdziemy m.in. klasyczną drogę Adang (V- R2 485m S), ciekawą i różnorodna drogę tradową (nazwa może być myląca) Dolomitspit (VII R2 550m S) oraz w pełni obite Cinquantenario GAM (VII/6b R2 590m S). Na położonym w północnej części masywu samotnym szczycie Peitlerkofel/Sas de Pütia polecić można m.in. historyczną linię Hruschka (VII- RS2 650m NE) czy nietypowo trawersującą całą ścianę południową w pełni obitą Traverso al Cielo (7b S2 280m S). Na Odla di Cisles znajdziemy kolejną perełkę słynnego Dülfra (V+ R2 520m SE).
SASSOLUNGO
Imponująco prezentujący się masyw położony naprzeciwko Selli, w głównej części Sassolungo polecić można m.in. klasyczną drogę Normale (IV R2 500m SE) i bardzo długą, ale wyposażoną w stałe stanowiska zjazdowe Sysiphos (VI+ R2 900m NE). Piękna linia na filarze Salame del Sassolungo to Comici (VI+ R2 450m N), na Punta Grohmann - Dimai (IV+ R2 550m S).
SELLA
Jeden z głównych rejonów wspinaczkowych w Dolomitach, oferujący ogrom pięknych dróg w pełnym zakresie trudności na wszystkich możliwych wystawach, w tym linii zarówno tradowych jak i w pełni ubezpieczonych. Dostęp do większości ścian jest bardzo szybki co powoduje, że na wielu z nich spodziewać możemy się tłumów.
Na położonej pod kolejką południowej ścianie Sass Pordoi znajdziemy dwa wielkie tradowe klasyki - Mariakante (IV+ R1 350m S) i Piaz Arete (VI R2 325m S), dla której ciekawą alternatywą jest biegnący tuż obok Gross (V R2 400m S). Wielka, przedzielona szerokim tarasem zerwa północno-zachodnia oferuje m.in. historyczną linię Fedele (IV+ R2 610m NW) czy w pełni lub częściowo ubezpieczone linie Pordoi Plaisir polecaną w kombinacji z Dr. Luis 2 (VII-/6a+ S2 360m/ i VII+/6b+ RS2 320m NW), Attraverso il Cuore (VIII-/6c+ RS2 360m NW) i świetne Quattro giorni una estate (VIII/7a RS2 600m NW).
Słynne i niebywale popularne wśród wspinaczy Turnie Sella są tak bogato usiane liniami, że konieczne byłoby dla nich osobne opracowanie! Na południowej ścianie Pierwszej Turni polecić można właściwie wszystkie drogi, łatwe tradowe klasyki to Steger (IV+ R1 160m S), Trenker (V+ R1 180m S) i Via dei Pilastrini (IV+ R1 190m S), trudniejsze - Schober/Rossi (VI- R2 180m S), Tissi (VI- R2 180m S), świetne obite płytowe wielowyciągi - Delenda Carthago (VII/6b S1 180m S), Vetter Tom (VII+/6b+ RS1 195m S), Icterus (VIII-/6c+ S1 160m S) czy The Bernards (IX-/7b S1 160m S). Ściana bardzo szybko wysycha, co przy bliskiej odległości od parkingu sprawia iż jest dobrą opcją na krótkie okna pogodowe, drogi są też świetne na dobry i bezpieczny rozwspin.
Na Drugiej Turni drogi są dłuższe i już nie tak słoneczne (wystawy N-NW), warto jednak zainteresować się przynajmniej kilkoma świetnymi historycznymi liniami jak Kasnapoff (V war. VI-, R2 370m N) czy Demetz (VI R1 320m NW), rzadziej powtarzanym i bardziej wymagającym asekuracyjnie Messnerem (VI- R3 320m N) czy trudniejszym współczesnym Batajanem (VII+ R1 325m W). Na Trzeciej Turni znajdziemy jedną z najpopularniejszych dróg w rejonie, świetnego Vinatzera (V+ R2 380m W), na Czwartej Wieży polecane są linie Demetz-Glück (V R2 315m W) i Malsiner-Moroder (VI+ R2 350m N).
Na innej pięknej turni w północnej części masywu, Meisules dala Biesces znajdziemy m.in. klasyka Brunsin (VI R1 230m N), bardziej wymagające Vinatzer (VI+ R2 225m NE) i Geo (VII R2 270m N) czy trudniejsze Via Africa (VIII- R3 250m N) oraz Alfa e Omega (IX- R3 190m N). Położony niedaleko rozległy Mur de Pisciadu wręcz usiany jest pięknymi drogami. Propozyca tradowa to piątkowa Federica (V R3 420m N), sektor słynie jednak z kapitalnych obitych wielowyciągów jak Aquafun (VII/6b S2 380m N), Oltre la porta (6c+ RS2 440m NE), zaliczane do grona najlepszych w Dolomitach Oro e carbone (VIII/7a S2 340m N) i Ottovolante (VIII+/7a+ S2 360m NE) czy trudniejsze Tridentina (IX-/7b S2 225m E) i Anton aus Tirol (IX-/7b S2 340m N).
Piz Ciavazes to jeden z najpopularniejszych „sektorów” w Dolomitach, oferujący tuż przy parkingu mnóstwo świetnych wielowyciągowych dróg na słonecznej wystawie. Tylko niektóre propozycje tradowe to Little Micheluzzi (V- R1 250m S), Schubert (VI- R1 270m N), bardzo popularny Big Micheluzzi (VI R1 420m S) czy posiadający tylko jeden trudniejszy wyciąg Abram (VII R2 380m S). Jednym z hitów jest kombinacja Roberta-Buhl (VII- RS1 320m S), łącząca pierwsze wyciągi sportowej Roberty 83 (VIII+/7a+ S2 260m S) z tradową końcówką drugiej drogi. Inne popularne obite linie w omawianym zakresie trudności to m.in. Labirinto Giallo (VII RS3 260m S), Papa Giovanni Paolo II (VII+/VIII-/6c S2 270m S) i trudniejszy Priz (IX-/7b S2 240m S). Wspomniane drogi kończą się na tarasie w połowie ściany, górna część pokonywana jest dużo rzadziej - chcąc to zrobić można rozważyć np. Vinatzera (VI R2 255m S). Po północnej stronie masywu też jest co robić, drogi są tam nieco bardziej przygodowe choć nie brakuje i takich nowoczesnych, jak np. Dottor Scintilla (VII/6b RS2 385m NW).
Krótsze ale oferujące intensywne wspinanie drogi w świetnej skale ze sportową asekuracją znajdziemy w sektorze Cansla Pilastro dei Sogni - m.in. jedną z pierwszych obitych dróg w Dolomitach Filar Snów czyli Traumpfailer (VIII/7a S2 115m SW), sąsiednie Traumschiff (VIII/7a S2 150m SW) czy Amoklauf (IX-/7b S2 165m SW). Inne miejsce o skałkowym charakterze to sektor Frea - spośrób licznych dróg warto zainteresować się m.in. Alpen 152 (VI+/6a S1 120m W), Felsnelke (VII+/6b+ S1 105m W), Himmelsleiter plus (VIII/7a S1 120m W) czy Almrausch (VIII+/7a+ S1 95m W). Nieco wyższą ścianą o podobnym charakterze jest zacieniona Parte Oscura della luna - również znajdziemy tu sporo dróg ze spitami, m.in. Indian Summer (VII/6b S1 230m N), czy najładniejsze chyba Blade Runner (VII/6b S1 200m N). Dwie większe północne ściany z fajnymi drogami tradowymi to Piz Miara z Angolo Silenzioso (VII+ R3 410m N) czy Sass dla Luesa z Vinatzerem (V R2 290m N).
W słonecznej dolinie Vallon znajduje się jeden z ładniejszych "murów" w Dolomitach, Sasso delle Nove-Sass delle Dieci-Piz da Lech. W jego obrębie wytyczono sporo dróg, jedne z polecanych to tradowe Castiglioni-Detassis (IV+ R2 250m S), Goedeke (V R2 250m SE), Dorigatti (V+ R2 225m S) i sportowa Dark Side oft he man (IX-/7b S2 170m SE). Inne polecane sportowe wielowyciągi znajdziemy na położonej naprzeciwko turni Palla Guide - Via delle guide (VI+/6a S2 130m SE) czy piękne i popularne Gino Belumat (VII-/6a+ S2 160m SE), oraz nieco dalej na Col de Stagn - Ludomania (VI+/6a S2 190m S), Eva Dorme (VII+/6b+ S2 160m S) czy JFK (VIII+/7a+ S2 170m SE).
TOFANE
Olbrzymi masyw Tofany, a w szczególności jego przepiękne południowe filary to jeden z największych wspinaczkowych symboli Dolomitów. Obok historycznych klasyków znajdziemy mnóstwo świetnych współczesnych linii o średnich i wysokich trudnościach – starczy na co najmniej kilka wizyt!
Na Pierwszym Filarze tradowym klasykiem jest droga nazwana jak formacja w której prowadzi - Primo Spigolo (V+ R1 480m SE), szukający większych wyzwań i lubiących wspinanie w płytach z pewnością zainteresują się też obitą (rzadko) linią Aspettando la vetta (VII+/VIII-/6c S3 540m SE) i sąsiednią, trudniejszą Il Vecchio Leone e la Giovanna Fifona (VIII/7a RS3 500m SE). Krótka, nowsza sportowa linia powstała też na filarze obok – Spigolo Zero (VI+/6a S2 400m SE). Drugi Filar słynie jednak z dwóch legendarnych dróg, zrobienie jednej z nich to wręcz obowiązek dla szanującego się alpinisty – mowa o Constantini-Ghedina (VI- R1 630m SW) i uchodzące za najsłynniejszą linię w okolicy Cortiny Constantini-Appollonio (VII+ R2 580m SW). Na ostrzu filara znajdziemy też wyposażona w stałą asekurację drogę Spigolo Sam (VII+/VIII-/6c S3 500m S). Jeżeli kogoś interesują jeszcze dłuższe i trudniejsze linie – dwie propozycje to częściowo ubezpieczone Bella Ciao (VIII- RS2 820m S) na Trzecim Filarze i Ode an die Freude (VIII- RS2 910m S) na Czwartym Filarze. Na krótszej zachodniej ścianie zainteresować można się m.in. obitymi drogami Quel calcare nell’anima (VIII-/6c RS1 395m W) i Mail Molar (VIII+/7a+ RS2 370m W).
Krótsze drogi znajdziemy na „podczepionym” pod masyw bastionie skalnym zwanym Il Castaletto delle Tofane – są to m.in. tradowy Filar Ghediny (VI- R2 225m NW), częściowo obite Gugu (VII-/6a+ RS2 240m SW) lub w pełni sporotwe La Grande Guerra (VII+/VIII-/6c S2 220m NW) czy Pachia (VIII-/6c+ S2 220m NW).
Znana bardziej turystycznie Tofana di Mezzo do zaoferowania ma m.in. wyposażone w stałą asekurację drogi Parole e pensieri (VII/6b RS2 260m SE) i La storia è finite (7a RS2 380m E) dające możliwość zjechania kolejką po wspinaniu.
TRE CIME/SESTO
Słynne na całym świecie Tre Cime di Lavaredo również dla wspinaczy są miejscem szczególnym i niezwykle magnetycznym – z groźnymi północnymi zerwami usianymi trudnymi i ekstremalnymi drogami kontrastują słoneczne południowe ściany i pozostałe wystawy, na której klasyków również nie brakuje. Niezależnie od poziomu każdy znajdzie tu coś dla siebie – naprawdę warto bo wspinanie na Cimach na długo zapada w pamięć.
Łatwiejsze propozycje na Cima Grande to najpopularniejsza (poza Drogą Normalną) linia wyprowadzająca na wierzchołek - Dibona (IV+ R1 640m NE), ciekawa nowoczesna alternatywa - Zeitsprung (V+ R1 500m E) i relatywnie krótki, prowadzący niesamowitymi kominami na ścianie zachodniej Dülfer (V+ R2 275m W). Dwa ultra-klasyki (nie tylko Dolomitów ale i całych Alp) to wyszukujący słabości północnej ściany legendarny Comici-Dimai (VII+ R2 500m N) oraz słynna direttisima Hasse Brandler (VIII+ RS2 550m). Szukający lini sportowych zainteresować mogą się nowością na krótszej ścianie zachodniej - Marco Zambelli Franz (VIII/7a S2 250m W) czy bardziej wymagającym asekuracyjnie i znacznie dłuższą ISO2000 (VIII+ RS2 500m N) na ścianie północnej.
Na słonecznej wystawie Cima Piccola do dyspozycji mamy m.in. klasyczną Via Normale (IV- R2 420m SW), przepiękny i zaliczany do absolutnego TOP w Dolomitach Żółty Filar czyli Spigolo Giallo (VI+ R1 350m S), będący ciekawą alternatywą Egger (VI+ R2 320m SW) czy wreszcie słynną sportową drogę duetu Albert-Glowacz, wyjątkowo ciągowy i efektowny Żółty Mur, Gelber Mauer (VIII+/7a+ S2 320m W). Mniej ciągową alternatywą dla tej ostatniej jest sąsiedni Ötzi trifft Yeti (VIII+/7a+ RS2 345m S).
Na położonej obok ścianie Punta Frida popularne drogi to m.in. tradowy Comici-Fabjan (VI- R3 210m SE) oraz częściowo obita Via del Ricordi (VII+ RS2 150m SE). Na najmniejszej z turni, Cima Picolissima, propozycja łatwiejsza to historyczny północny Komin Preussa (V R2 240m N), prawdziwą perełkę znajdziemy jednak na ścianie południowej – to niesamowicie efektowny (jak na te trudności) i oferujący świetne wspinanie Cassin (VII- 300m R2 SE).
Słynąca z ekstremalnie trudnych linii Cima Ovest w omawianym zakresie trudności do zaproponowania ma m.in. drogę Demuth (VII R2 630m NE), biegnącą tuż obok i wyposażoną w spity Petri Heil (VIII-/6c+ S2 590m N), ale przede wszystkim – legendarnego Cassina (VIII R2 520m N), rozwiązującego trudności ściany imponującymi trawersami. Tuż obok biegnie inna słynna droga, poważniejsza jednak zarówno wspinaczkowo i asekuracyjnie - Filar Wiewiórek czyli Spigolo Scoiattoli (VIII+/IX- R24 480m N).
Na położonym naprzeciwko Cim Monte Paterno jedną z najpopularniejszych dróg jest Bolte-Wolf (IV R2 225m NW), na Col di Mezzo (Rienzwand) znajdziemy z kolei dwie piękne długie i przystępne drogi wyposażone w stałą asekurację - Spitagoras (VI+/6a RS1 480m) i Hat spass gemacht (VII+/6b+ S2 510m NW) oraz krótsze ale znacznie trudniejsze Osttiroler Marende (IX-/7b 310m S2 NW) i Golden Delicious (IX-/7b 300m S2 NW). Inną świetną długą drogę ze stałą asekuracją znajdziemy na położonej tuż przy głównej drodze do Dobiacco górze Croda Bagnata - Giftzwerg (VIII-/6c+ 600m S1 NW).
